UG Radnička solidarnost u Bosni i Hercegovini pridružila se medijskoj zajednici i nevladinim organizacijama koji su Zakonodavnom odboru Narodne skupštine Republike Srpske prije sjednice Narodne skupštine , koja je počela u Banjaluci 14. marta 2023. godine, uputila Inicijativu za preispitivanje Nacrta zakona o izmjenama i dopunama krivičnog zakonika Republike Srpske .
Nažalost ni nakon sastanka održanog sa šefovima poslaničkih klubova poslanici stranaka koje čine većinu u Narodnoj skupštini RS predvođeni SNSD-om nisu uvažili navedenu inicijativu i zahtjeve da se ovaj zakon povuče iz parlamentarne procedure uz obrazloženje da će javna rasprava ostaviti prostor za eventualno uvažavanje nekih od navedenih primjedbi.
Radi javnosti prenosimo našu Inicijativu u cijelosti –
Narodna skupština Republike Srpske
Zakonodavni odbor
PREDMET: Inicijativa za preispitivanje Nacrta zakona o izmjenama i dopunama
krivičnog zakonika Republike Srpske
Poštovani,
Obraćamo Vam se sa inicijativom za preispitivanje Nacrta zakona o izmjenama i
dopunama Krivičnog zakonika Republike Srpske u pogledu primjene Pravila za
izradu zakona o drugih propisa Republike Srpske („Sl.glasnik RS broj 24/2014).
Na zvaničnoj web stranici Ministarstva pravde Republike Srpske koje je predlagač
Zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika Republike Srpske u februaru
tekuće godine objavljivan je Prednacrt Zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog
zakonika Republike Srpske, a što je u skladu sa članom 99. stav 3. Pravila za izradu
zakona i drugih propisa Republike Srpske. U tekstu Prednacrta sadržanom na četiri
stranice navedeno je osam članova zakona koji se mijenjaju ili dopunjavaju u
osnovni tekst zakona.
Dokaz: Prednacrt zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika RS iz
februara 2023.g.
Dana 03.03.2023.g. na zvaničnoj web stranici Ministarstva pravde Republike Srpske
objavljen je tekst Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika
Republike Srpske koji se u velikoj mjeri razlikuje od teksta Prednacrta, posebno što
je u isti unesena nova glava XVIIa koja propisuje Krivična djela protiv časti i ugleda.
U ovoj glavi propisano je sedam članova, od kojih su četiri člana nova krivična djela:
Uvreda, Kleveta, Iznošenje ličnih i porodičnih prilika, te Javno izlaganje poruzi zbog
pripadnosti određenoj rasi, vjeri ili nacionalnosti. U obrazloženju Nacrta zakona o
izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika RS na stranici broj 8. navedeno je da je
„Obrađivač Nacrta utvrdio da je ovaj zakon od interesa za javnost, te je Zakon
objavljen na internet stranici (www.vladars.net), sa rokom od sedam dana radi
dostavljanja primjedaba i sugestija. Na predloženi tekst nije bilo primjedaba i
sugestija.“
Dokaz: Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika RS iz marta
2023.g.
U konkretnom slučaju sporno je što je obrađivač – Ministarstvo pravde Republike
Srpske, na zvaničnoj web stranici objavilo različit tekst Prednacrta i Nacrta zakona o
izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika RS, te na taj način uticalo na
onemogućavanje upućivanja primjedaba i sugestija na krivična djela protiv časti i
ugleda od strane zainteresovane javnosti. Ministarstvo je u tekstu Nacrta
konstatovalo da na predloženi tekst nije bilo primjedaba i sugestija, a da u
prednacrtu uopšte nije ni objavilo krivična djela protiv časti i ugleda.
Pored navedenog, Ministarstvo je znatno skratilo i rokove za dostavljanje primjedaba
i sugestija, sa 15 dana kako je predviđeno Smjernicama za konsultacije u izradi
propisa i drugih opštih akata RS, rok je skraćen na svega 7 dana, što je nedopustivo.
Ovim smjernicama propisuju se način i postupak sprovođenja konsultacija sa
javnošću, po kojima postupaju Vlada Republike Srpske i republički organi uprave
prilikom izrade propisa i drugih opštih akata, a cilj im je da doprinesu učešću javnosti
u donošenju propisa i drugih opštih akata, te boljoj informisanosti, efikasnijem
odlučivanju i društvenoj odgovornosti.
Koristimo ovu priliku da podsjetimo da je Pravilima za izradu zakona i drugih propisa
Republike Srpske propisano da kada je u izradi prednacrta zakona obrađivač
republički organ uprave, obavezno se sprovode konsultacije sa drugim organima
uprave na koje se odnosi materija zakona, a kada se procijeni da je to neophodno,
sa zainteresovanim udruženjima građana, privrednim subjektima i drugim
zainteresovanim pravnim subjektima. Potom se na osnovu ishoda konsultacija o
prednacrtu zakona, priprema se nacrt zakona.
Također , podsjetit ćemo da je Ustavom Republike Srpske građanima garantovano
da imaju pravo da javno iznose mišljenje o radu državnih i drugih organa i
organizacija, da im podnose predstavke, peticije i prijedloge i da na njih dobiju
odgovor.
Iz svega navedenog jasno je da je obrađivač zakona prekršio ustavom zajamčena
prava građana, te da Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika
Republike Srpske nije izrađen u skladu sa Pravilima zbog čega se ne može uputiti u
postupak (proceduru) donošenja, i neophodno je da se vrati predlagaču.
Iz navedenih razloga podnosimo inicijativu Zakonodavnom odboru Narodne
skupštine Republike Srpske da utvrdi da Nacrt zakona o izmjenama i dopunama
Krivičnog zakonika Republike Srpske nije izrađen u skladu sa Pravilima, te da se isti
vrati predlagaču.
Gordana Katana, Radnička solidarnost u Bosni i Hercegovini
